شرکت های تجارتی
شرکت های تجارتی
موسسه ملک پور برترین ارائه دهنده خدمات مشاوره اخذ اقامت داخلی و بین المللی است.
شرکت های تجارتی :
– وکیل تخصصی شرکت های تجاری
– وکیل دادگستری در باب شرکت های تجاری
– توضیح حقوق شرکت های تجاری به طور اجمال
در یک توضیح کلی می توان گفت که کلیه شرکت های تجاری در حکم تاجر هستند با این توصیف که تاجر اصولاً به اشخاص حقیقی حقوق تجارت گفته می شود اما شرکت های تجاری ، اشخاص حقوقی حقوق تجارت هستند .
در جواب سوالاتی همانند اینکه چرا باید شرکت های تجاری باشند می توان این پاسخ را داد که اشخاص حقیقی توانایی انجام فعالیت های همانند فعالیت بانک ها ( با سرمایه 400 میلیارد تومان ) را نخواهند داشت بنابراین برای توادم زندگی اجتماعی لازم بود که شرکت هایی بوجود ایند که قادر به انجام چنین فعالیت هایی باشند . بنابراین شرکت هایی بوجود امدند که بتوانند چنین فعالیت هایی را انجام دهند و در قبال خدمات و فعالیت هایی که انجام می دهند اصولا یا تماما مسئول بدهی هستند و یا به غیر از انچه که وارد شرکت کردند مسئولیتی نخواهند داشت . و اصولا شرکت ها شخصیتی هستند که قانون انها را ایجاد کرده تا بتوانند فعالیت های اشخاص حقیقی را با هم سرو سامان دهند و اصولا تعداد این شرکت ها را قانون گذار مشخص می کند برای مثال در پیش نویس جدید قانون تجارت شرکتهای نسبی ، شرکت های مختلط سهامی و غیر سهامی را حذف کرده اند .
بر طبق ماده 588 قانون تجارت : اشخاص حقوقی همانند اشخاص حقیقی هستند و جزء ویژگی هایی که در ذات اشخاص حقیقی است . بنابراین فعالیت های اقتصادی را هم اشخاص حقیقی انجام می دهند و هم اشخاص حقوقی و هرکدام از اعضا وقت نوعی از شرکت را انتخاب می کنند این انتخاب باعث می شود که نوعی از حقوق و تکالیف بر آنها باز شود و به طور کلی می توان گفت که اگر قانون شرکت تجاری را به عنوان شخص شناخته است پس باید بدهی های خود را بدهد و در واقع می توان گفت که شرکت های تجاری شخصیت مستقل از شرکا خود خواهد داشت و برای طرح دعاوی حقوقی در این رابطه نیز شرکت تجارتی به طور مستقل طرف دعوا قرار خواهد گرفت نه شرکا ،اما برای این قائده یک استثنای کلی نیز وجود دارد بدین صورت که قانون زمانی شرکا را مسئول بدهی قلمداد می کند که شرکت منحل شود و امورش نیز تصفیه گردد و همچنین اموال شرکت برای پاسخگویی به بدهی ها کافی نباشد و این حقوقی نیز از بین برود . بنابراین در این صورت می توان به شرکا مراجعه کرد .
مقصود از شریک شرکت تجاری این است که بخشی از سرمایه یک شرکت را تامین کرده است و در این صورت هیچ تفاوتی میان لفظ شرکت ، سهامدار ، صاحب سهم و عضو در این شرکت ها نخواهد بود . بنابراین سرمایه را شرکا تامین می کنند و آن سرمایه دیگر مال شرکت است . اما باید توجه داشته باشید که وقتی که می گوییم فردی صاحب سهم است در واقع ان فرد شریک شرکتی است که سرمایه اش به سهم تقسیم شده است مانند شرکت تعاونی ، شرکت سهامی .وقتی سرمایه به سهم تقسیم می شود اصولا ورقه ای به شریک می دهند که سهم او در ان مشخص می گردد اما در بعضی از شرکت ها ، سرمایه به سهم تقسیم نمی شود مانند شرکت های تضامنی و شرکت های نسبی و با مسئولیت محدود و در شرکت هایی که سرمایه به سهم تقسیم نمی شود به جای لفظ سهم از لفظ سهم الشرکه استفاده می شود اما وقتی که سرمایه به سهم تقسیم می شود انتقال سهم راحت تر است .
به طور کلی تقسیم بندی شرکت های تجاری بر این گونه خواهد بود و این نوع تقسیم بندی بر اساس مسئولیت شرکا در قبال بدهی خواهد بود :
- شرکت های سرمایه
- شرکت های شخصی
- شرکت های مختلط
- شرکت های تعاونی
شرکت های سرمایه ، شرکت هایی هستند که شرکا نسبت به بدهی شرکت مسئولیتی ندارند یعنی اگر شرکت منحل شود و آموزش تصفیه گردد و بدهی اش اثبات گردد شرکا نسبت به این مازاد بدهی مسئولیتی نخواهند داشت
شرکت های سرمایه به دو نوع تقسیم می شوند :
- سهامی
- با مسئولیت محدود
که در ادامه توضیح بیشتری در این مورد داده خواهد شد .
در شرکت های شخصی شرکا مسئولیت دارند و این نوع شرکت ها نیز دو نوع هستند :
- نسبی
- تضامنی
اصولاً در شرکت های تضامنی مسئولیت شرکا بیشتر از شرکت های نسبی است و علت ان نیز بدین صورت است که شرکت تضامنی به هر میزان که بدهی داشته باشید این مبلغ را یک شریک به تنهایی می تواند پرداخت کند و خود شریک به سایر شرکا برای پرداخت این مبلغ رجوع کند اما در شرکت های نسبی یک شرکت تنها به همان نسبتی که در تامین مالی سرمایه اولیه شریک سهم بوده در پرداخت بدهی مسئولیت دارد یعنی اگر در تامین سرمایه اولیه شرکت سهیم بوده است نسبت به همان سهم مسئول خواهد بود .
شرکت های مختلط : در قانون تجارت ایران ، 2 نوع شرکت مختلط پیش بینی شده است ،
- شرکت مختلط سهامی
- شرکت مختلط غیر سهامی
در قانون تجارت فرانسه نیز از همین 2 نوع شرکت صحبت شده است .در این دو نوع شرکت برخی از شرکا مسئولیت محدود دارند و برخی از شرکا دارای مسئولیت نا محدود می باشند یعنی شرکای ضامن مسئولیتشان نا محدود است و شرکای سهامی و با مسئولیت محدود ، مسئولیتشان محدود است .
شرکت های تعاونی
این شرکت ها بسیار شبیه شرکت های سهامی خاص هستند و چون این نوع شرکت ها جهت اموری چون تعاون ، کاهش هزینه و اهدافی از این قبیل تشکیل می شوند این ها را در دسته ی مجزا قرار می دهند و اما از زمان تصویب قانون بخش تعاون جمهوری اسلامی ایران هستند می توان جدا بودن ان ها را توصیه کرد چرا که این قانون می پذیرد که این ها شرکت های با مسئولیت محدود هستند ولی می توان در قرارداد شرکا این مسئولیت را تغییر داد بر فرض مثال آنها را تضامنی و یا نسبی کرد بنابراین این ویژگی شرکت تعاونی نسبت به گذشته قابل توجیه است .
براساس چکیده ای که از انواع شرکت ها گفته شد به طور کلی زمانی که دو یا چند شخص به موجب قرارداد برای عملیات تجارتی آورده های خودشان را به اشتراک می گذارند و سود و زیان حاصله را تقسیم می کنند شرکت تجارتی به عنوان شخصیت حقوقی قانون تجارت به وجود می اید . بنابرین عناصر تشکیل دهنده ی شرکت بدین گونه می باشد :
- عقد قرارداد
- پرداختن به عملیات تجارتی ( طبق ماده 2 قانون تجارت(
- تقسیم سود و زیان
- آورده های نقدی و غیر نقدی
آورده های شرکا می تواند به صورت نقدی و یا غیر نقدی هرچیزی به غیر از پول ( مانند ماشین الات ، زمین ، امتیاز نامه ، ساختمان و … ) است اما باید توجه داشته باشید که آورده غیر نقدی از نظر پولی باید در اکثر مواقع با نظر کارشناس رسمی مشخص شود و در بعضی از مواقع خود شرکا تصمیم می گیرند . در بعضی از منابع نیز آورده شده که آورده شریک نیز می تواند به صورت نیروی کار می باشد که برای شرکت ارائه می کند اما بر اساس قانون تجارت در شرکت های سهامی و با مسئولیت محدود آورده به صورت نیروی کار نمی تواند باشد اما در شرکت های مختلط ( سهامی و غیر سهامی ) مشکلی نخواهد داشت .
بنابراین برای تاسیس یک شرکت تجارتی باید به این موارد توجه داشته باشید.
اصولا بیشتر شرکت هایی که در ایران به ثبت می رسد شرکت های تضامنی و با مسئولیت محدود می باشد که لازم است توضیحات بشتری در این باره داده شود :
مهمترین مطلبی که در این مورد به نظر می رسد مسئولیت شرکا در این دو شرکت می باشد . هر زمانی که به مسئولیت شرکا اشاره می کنیم دوره پس از تصفیه و انحلال است . همانطور که توضیح داده شد ، در شرکت های سرمایه اگر شرکت منحل شود و امورش تصفیه گردد و بخشی از بدهی های شرکت پرداخت نشده باقی بماند شرکا در قبال بدهی هیچ گونه مسئولیتی نخواهند داشت و تنها راه حلی که برای طلبکارها باقی می ماند این است که علیه مدیر عامل اقامه دعوی کنند و این مورد هم تنها در صورتی امکان پذیر است که بدهی ناشی از تخلف مدیر باشد لایحه اصلاح قانون تجارت این مورد را صراحتاً بیان می کند .
اما در شرکت های تضامنی و نسبی شرکا مسئولیت دارند باید پاسخگوی بدهی های شرکت باشند یعنی پس از انحلال و تصفیه امور مسئول بدهی های شرکت هستند . یعنی در صورت وجود بدهی ، طلبکارها حق مراجعه به هر یک از شرکا صرفه نظر از سهام هر یک را دارند . بنابرین مسئولیت شرکا نا محدود است .
ماده ی 116 قانون تجارت به تعریف شرکت تضامنی می پردازد : شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود و اگر دارایی شرکت برای تاییدیه تمام قروض کافی نباشد هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت هستند بر طبق این ماده می توان نتیجه گرفت که انحلال شرکت موجب از بین رفتن شخصیت حقوقی شرکت نمی باشد و این شخصیت توسط شرکا ادامه خواهد یافت . بر طبق ماده ی 118 قانون تجارت شرکت تضامنی وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی تآدیه و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شده باشد . برای تاسیس شرکت تضامنی باید شرکت نامه تنظیم شود و به اداره ثبت شرکت ها همراه سایر مدارک تسلیم شود .
بر طبق قاعده ی کلی و بر طبق ماده ی 124 قانون تجارت : مادام که شرکت تضامنی منحل نشده باشد مطالبه قروض ان باید از خود شرکت به عمل آید و پس از انحلال طلبکاران شرکت می توانند برای وصول مطالبات خود به هر یک از شرکا که بخواهند و یا به تمام انها رجوع کنند اما بر طبق ماده ی 129 قانون تجارت : طلبکاران شخصی شرکا حق ندارند طلب خود را از دارایی شرکت تامین یا وصول کنند ولی می توانند نسبت به سهم مدیون خود از منابع شرکت یا سهمی که در صورت انحلال شرکت ممکن است به مدیون مزبور تعلق گیرد هر اقدام قانونی که مقتضی باشد به عمل آورند . در واقع راه حل این است که شرکت از محل سودی که به شریک تعلق می گیرد بدهی شریک را به طلبکار او بپردازد ، سهم الشرکه را نمی تواند بپردازد ولی سود آن را می تواند بپردازد زیرا سهم الشرکه رضایت سایر شرکا را می خواهد اما در سود لازم بد نیست که این کار انجام شود .
کثر شرایط گفته شده در رابطه با شرکت های تضامنی در رابطه با شرکت های نسبی نیز صادق است ولی آنچه که مهم است ذکر این نکته است که مسئولیت شرکا در مقابل بدهی به نسبت سهم الشرکه می باشد .
آنچه که گفته شد چکیده ای از مباحث مهم شرکت های تجارتی بود.
نظری بدهید!